Мартбек Мамыраев
(1908-1989)
Мартбек Мамыраев 1908 жылы Қарқаралы ауданының Ақжол ауылында дүниеге келген. Қарапайым шаруа отбасында ержетіп, қалыптасты.
1921 жылы комсомолдың шақыруы бойынша Мартбек үлкен Қарағанды құрылысына келді және онымен өз тағдырын мәңгілікке байланыстырды. Шахтада еңбек етті, содан кейін – электрмонтер және учаске механигі болып жұмыс істеді. 1936 жылдан бастап-Комитет төрағасы және 1940 жылдан бастап – № 3 шахтасы коммунистерінің тәлімгері.
1942 жылдың мамыр айынан бастап майданда болды.
Сталинград қабырғасының жанында ол жараланды және 1943 жылдың тамыз айына дейін госпитальде болды. Сол жыл Қазақстан сарбазының алғашқы әскери шоқынуы болды. Содан кейін Дмитров қаласына шабуыл жасаған 12-ші гвардиялық атқыштар дивизиясының құрамында шайқасқа қайта аттанады.
Мартбек Мамыраевтың атқыш ротасы барлығының алдында болды. Оған жау алауы құлағанда, өліммен жараланған рота командирі: “аға сержант Мамыраев! Командованияны қабылдаңыз” деді.
Осы ұрыста ерлік пен шебер қолбасшылығы үшін Мамыраев Кравстік Ту орденімен марапатталды.
Шайқастармен Мартбек Батысқа қарай жүрді. Кеңес әскерлері 1943 жылдың қыркүйегінің соңында Днепрге шықты, су бөгетіне шабуыл басталды. Үш күн және үш түн коммунист Мамыраев пулеметшілері жауды шулы отпен плацдармды ұстап тұрды. Бұл шайқаста Мамыраев тағы да жараланды, бірақ ұрыс даласын тастап кеткен жоқ. Аға сержант Мамыраев кеңес бөлімшелерінің өткеліне қолдау көрсетті. Днепрден өту операциясы сәтті аяқталды. Қазақ халқының ұлы Украина астанасы үшін көпкүндік ұрыс өткізіп, Днепр арқылы жаудың өткелдерін сәтті шабуылдады.
Қиын болды, бірақ Мамыраев өзін қорғап, жеңіске жетті.
Днепрден өту кезінде көрсеткен ерлігі үшін гвардия аға сержанты 12-ші гвардиялық атқыштар дивизиясының 32-ші гвардиялық полкінің пулемет есебінің командиріне 61-ші армияның 12-ші гвардиялық атқыштар дивизиясының аға сержанты Мартбек Мамыраевқа КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1944 жылғы 15 қаңтардағы Жарлығымен Кеңес Одағының Батыры атағын алды. Ол сондай-ақ Ленин орденімен, І дәрежелі Отан соғысы орденімен марапатталған.
Кеңес әскері қатарынан әскерден босатылғаннан кейін Мартбек атындағы шахтада парторг болып жұмыс істеді. Кейін Ленин аудандық партия комитетінің бірінші хатшысы, Қарағанды қаласының қалалық атқару комитеті төрағасының орынбасары болып тағайындалды.
Соңғы жылдары химия-металлургия институтында еңбек етті. 1989 жылдың 22 қарашасында қайтыс болды.
Қарағанды қаласының Құрметті азаматы Мамыраевтың ерен еңбегі бейбіт уақытта “Құрмет Белгісі” орденімен, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің грамоталарымен, медальдармен марапатталған.